اجرای صحیح نگهدارنده‌های دیوار با آگاهی از ضوابط وال پست
وال پست یا “وادار” به عنوان یکی از اجزای غیراصلی سازه شناخته می‌شود و نقش مهمی در پایداری و استحکام دیوارها دارد. استفاده از این فریم‌های فلزی، با تایید مهندس ناظر و رعایت استانداردهای مربوطه، به تقویت اتصال دیوار به اسکلت سازه کمک می‌کند. این اتصال موثر، مقاومت کلی سازه و به ویژه دیوارها را در برابر نیروهای خارجی مانند باد و زلزله افزایش می‌دهد و از تخریب و ریزش دیوارها جلوگیری می‌کند. در این مطلب با ضوابط وال پست آشنا می‌شوید.
وال پست چه نقش و عملکردی دارد؟
فریم‌های نگهدارنده دیوار که به صورت منظم و در فواصل مشخص در طول دیوارها نصب می‌شوند، نقش کلیدی در یکپارچه‌سازی دیوارها و افزایش مقاومت آن‌ها در برابر تنش‌ها ایفا می‌کنند. به عبارت دیگر، این مقاطع فلزی به عنوان کلاف‌هایی عمل می‌کنند که در فواصل معین برای ایجاد عملکرد یکپارچه دیوار نصب می‌شوند.
این سازه‌های نگهدارنده، با اتصال دیوار به اسکلت سازه، آن را تقویت می‌کنند و در برابر نیروهای جانبی مانند باد و زلزله مقاوم می‌سازند. وادارها معمولا به شکل تیرها و ستون‌ها طراحی می‌شوند و مانند قفسه‌های دیواری عمل می‌کنند؛ یعنی نیروهای باد و زلزله را از دیوار به قاب سازه منتقل کرده و باعث پیشگیری از فروپاشی دیوار می‌شوند.
ضوابط انتخاب متریال برای وادارها
انتخاب متریال مناسب برای ساخت نگهدارنده‌های دیوار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید با دقت و توجه به عوامل مختلفی از جمله نوع سازه، شرایط محیطی و بارهای وارده انجام شود. امروزه فولاد به عنوان پرکاربردترین ماده در ساخت فریم‌ها و پلیت‌های وادار شناخته می‌شود. این متریال به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش و فشار، شکل‌پذیری مناسب و قابلیت اتصال آسان، انتخابی ایده‌آل است. با این حال، در برخی موارد خاص، ممکن است از مصالح دیگری مانند بتن مسلح یا مصالح مرکب نیز برای ساخت استفاده شود. قدیمی‌ترین انواع این سازه‌ها و قطعات نیز از جنس چوب ساخته می‌شدند.
ضوابط وال پست در مقررات ملی ساختمانی
اجرای وادار به عنوان یکی از مراحل حیاتی در ساختمان‌سازی، نیازمند رعایت دقیق ضوابط و مقررات مربوطه است. این ضوابط، که در مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه 2800 وال پست منتشر شده، به منظور تضمین ایمنی و پایداری دیوارها در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد تدوین شده‌اند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین ضوابط وال پست اشاره می‌کنیم.
ضوابط کلی وال پست
- بند 4-5-4: دیوارهای داخلی یا تیغه‌های با ارتفاع بیش از 1.8 متر، باید به نحو مناسب مانند استفاده از وادارها (المان قائم) و تیرک (المان افقی) و… از نظر جانبی به سازه مهار شوند
- بند 7-5-3: حداکثر طول مجاز هر دیوار غیرسازه‌ای بین دو کلاف قائم، نباید از 6 متر یا 40 برابر ضخامت آن بیشتر شود
- حداکثر ارتفاع دیوار غیرسازه‌ای از تراز کف 3.5 متر است
- لبه‌های قائم تمام دیوارهای غیرسازه‌ای باید مهار شوند
- لبه‌های فوقانی (افقی) دیوار غیرسازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره 6 یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی که به دیوار سازه‌ای یا کلاف‌های احاطه‌کننده دیوار غیرسازه‌ای متصل باشد، مقید شود
- بند 4-9-1-3: در تمام دیوارهای ساختمان، به‌ویژه در دیوارهای نما، جهت مقاومت در برابر زلزله، ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه طراحی ساختمان در برابر زلزله باید رعایت شود
ضوابط خاص وال پست
- طبق بندهای 5-3-4 و 4-5-4 که به ساختمان هشت سقف به بالا مربوط است، اجرای حرفه‌ای وادار الزامی است
- طبق بند 7-5-3 و بند 4-9-1 کنترل هشتی‌گیر دیوارها و اجرای وادارهای عمودی و افقی در انطباق با نقشه‌ها ضروری می‌باشد
- ردیف آخر دیوارچینی باید با فشار و ملات کافی در زیر سقف جای‌داده شود تا احتمال ریزش دیوار کاهش یابد
ضوابط عمومی در اجرای وال پست
وادار بر اساس نوع سازه و مصالح مورد استفاده، به دو نوع فلزی و بتنی تقسیم می‌شود. در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی معمولا از وادار فلزی و در سازه‌های بتنی از وادار بتنی استفاده می‌شود. برای اجرا در اسکلت‌های فلزی و بتنی، از پروفیل‌هایی مانند نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه بهره می‌گیرند.
در اجرای مدل عمودی، دو انتهای آن باید به شکل مطمئنی در کف و سقف سازه مهار شوند. برای این کار می‌توان پلیت‌هایی را پیش از بتن‌ریزی درون قالب‌ها قرار داد و پس از سخت شدن بتن، وادار را روی آن‌ها جوش داد. همچنین می‌توان با استفاده از انکر بولت، پلیت‌هایی را به تیرها و ستون‌ها متصل کرد و وادار را به آن‌ها جوش داد.
لبه‌های عمودی تیغه‌ها نباید به‌صورت آزاد رها شوند، بلکه باید به یکی از اجزای سازه مانند دیوار جانبی، تیغه مجاور یا ستونی کوچک متصل شوند. برای این اتصال، معمولا از فولاد، بتن‌آرمه یا چوب استفاده می‌شود. در برخی موارد، این ستون‌های کوچک از ناودانی نمره ۶ یا معادل آن ساخته می‌شوند. البته اگر طول تیغه پشت‌بند کمتر از ۱.۵ متر باشد، امکان اجرای لبه آزاد برای آن وجود دارد.
جهان فلز؛ برترین تولید کننده و مرجعی برای تامین انواع وال پست
اگر به دنبال تولیدکننده‌ای معتبر برای خرید انواع وال پست هستید، مجموعه جهان فلز به‌عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان این مصالح فلزی در کشور، بهترین انتخاب برای شما است. ما در این مجموعه با بهره‌گیری از مواد اولیه باکیفیت، تجهیزات پیشرفته و رعایت استانداردها، وادارهایی مقاوم را برای سازه‌های فلزی تولید می‌کنیم. همچنین قیمت رقابتی، تنوع در ابعاد و مقاطع مختلف، مشاوره تخصصی و تحویل سریع نیز از مزایای خرید از جهان فلز هستند. با انتخاب مجموعه ما، از دوام، ایمنی و عملکرد بهینه در سازه‌های خود اطمینان پیدا می‌کنید.
سوالات متداول
برای چه دیوارهایی اجرای وادار الزامی است؟
اگر دیوار طولی بیش از ۴ متر داشته باشد یا طول آن ۳۰ تا ۴۰ برابر ضخامتش باشد، اجرای وادار الزامی است. این ضوابط به بهبود پایداری دیوارها و جلوگیری از تخریب آن‌ها کمک می‌کند.
در اجرای وادار با اسکلت بتنی چه نکاتی رعایت می‌شود؟
ابتدا قالب‌گذاری و بتن‌ریزی انجام می‌شود. صفحات فلزی بین طبقات باید جدا باشند و پس از بتن‌ریزی، ستون‌ها با رول بولت به بتن متصل شوند. رعایت فاصله استاندارد و نبشی‌کشی نیز الزامی است.
ضوابط وال پست در اتصال به سازه چیست؟
اتصال وادار به سازه معمولا با پیچ و مهره انجام می‌شود، زیرا جوشکاری استانداردهای لازم را ندارد. اتصال آن به ستون‌ها اشتباه است و باید از پلی‌اورتان برای جداسازی دیوار و ستون استفاده شود.
